European Commission Turkiye 2023 Report: Türkiye was the second major country of provenance by number of counterfeit articles entering the EU.
Avrupa Birliği Komisyonu’na Göre Türkiye AB’ye giriş yapan taklit malların sayısı bakımından 2.sırada
Avrupa Birliği Komisyonu 2023 Yılı Türkiye İlerleme Raporunu yayınladı. Rapor Sınai Mülkiyet açısından da önemli tespitler içeriyor.
Raporda öncelikle Türkiye’nin Avrupa Birliği için hala kritik bir ortak ve aday ülke olduğu ifade ediliyor. Diğer yandan raporda katılım müzakerelerinin halen durma noktasında olduğu, Türkiye’nin, AB 'den uzaklaşmaya devam ettiği ve AB’ye katılım hedefi konusundaki kararlılığını yinelemesine rağmen reform gündemine yönelik olumsuz eğilimi tersine çevirmediği belirtiliyor.
Raporun Fikri Mülkiyet bölümünde Türkiye’nin AB 'ye giriş yapan taklit malların sayısı bakımından ikinci büyük kaynak ülke olduğu tespit edilmiş.
Rapordaki olumlu tespitlerden birisi Türkiye’nin fikri mülkiyet hakları ile telif hakkı ve bağlantılı hakların yasal korunmasına ilişkin kuralları uyumlaştırmış olması ve Türk Patent ve Marka Kurumu idari kapasitesini güçlendirmeye ve hizmetleri dijitalleştirmeye devam ettiği. Komisyona göre Türkiye’nin mevzuat anlamında herhangi bir eksiği olmamakla birlikte mevzuatın uygulanması ile igili birçok sorun bulunuyor.
Komisyon kötü niyetli marka başvurularının kesin bir tanımının olmaması hükümsüzlük prosedürünü etkisiz kıldığını, Markalar için iptal, itiraz ve hükümsüzlük prosedürlerinin pahalı olmaya ve uzun sürmeye devam ettiği belirtiyor.
Rapordaki başlıca tespitler şu şekilde;
- Hak sahipleri tarafından taklitçilik konusunda güçlü kanıtlar sunulsa da, az sayıda arama ve el koyma kararı verilmekte ve az sayıda taklit mala el konulmakta
- Hâkim ve savcılar, hak sahiplerinin iddialarını doğrulamak için makul olmayan ilave kanıta ihtiyaç duymakta
- İhtiyati tedbir kararının alınması hâlâ zor ve adli makamlar tarafından verilen cezaların caydırıcılık düzeyinin düşük olduğu bildirilmekte
- Başta polisler ve hâkimler olmak üzere uygulayıcı makamların, fikri mülkiyet ihlallerine karşı alınan eylemlerin etkinliğini artırmaları gerekmekte
- Türkiye 'deki fikri mülkiyet mahkemelerinin sayısı son yıllarda azalmış olup bu durum mahkeme kararlarının kalitesini ve tutarlılığını olumsuz yönde etkilemekte
- Fiziksel pazar yerlerinde taklitçilikle mücadeleye yönelik faaliyetler hâlâ yetersiz
Uygulamacılar olarak Komisyonun bazı tespitlerine katılmakla birlikte bazı tespitlerine katılmaya imkan olmadığını belirtmemiz gerekiyor.
Öncelikle Sınai Mülkiyet konusunda mevzuatımızın Avrupa Birliği ile tam olarak uyumlu olduğunu, özellikle 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’n yürürlüğe girmesinden sonra mevzuat anlamında herhangi bir eksiğin kalmadığını açıklıkla ifade edebiliriz.
Diğer yandan TÜRKPATENT’in Sınai Mülkiyet Hukukundan kaynaklanan ihtilafların çözümü, tescil, başvuru, itiraz süreçleri konusunda göstermiş olduğu performansın diğer Kamu Kurumları ile kıyaslandığında üst düzeyde olduğunu söylemek iddialı olmayacaktır.
Yargısal süreçlerin uzun sürmesi, maliyetli olması, cezaların caydırıcı olmadığı yönündeki tespitlerin sadece Sınai Mülkiyet Hukukunun değil, genel olarak adalet sisteminin sorunu olduğunu söyleyebiliriz.
Mahkemelerden ihtiyati tedbir kararı almanın zor olduğu yönündeki tespite katılmaya imkan bulunmamaktadır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’muz uyarınca tedbir kararı verilebilmesi için yaklaşık ispat koşulu aranmakta olup Fikri ve Sınai Haklar Mahkemeleri hızlı bir delil tespiti süreci sonunda tedbir kararı vermektedir.
Dolayısıyla Komisyon raporunda belirtilen sorunlar Sınai Mülkiyete ilişkin olmayıp genel niteliktedir. Bilakis Sınai Mülkiyet hakları bakımında uygulama diğer Hukuk alanlarına daha ileri seviyededir. Söz gelimi diğer hukuk alanlarında dava sonucunu elde edebilecek nitelikte tedbir kararı verilemezken Sınai Mülkiyette bu tür tedbirler verilmekte ve uygulanmaktadır.
Kısacası raporun kısmen doğru kısmen yanlış kısmen de Sınai Mülkiyet Hukukuna has olmayan tespitler içerdiği söylenebilecektir.
Raporun tamamına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz;
https://neighbourhood-enlargement.ec.europa.eu/turkiye-report-2023_en
